Question:
Talambuhay ni Marcelo H. Del Pilar Tagalog
Answer:
Si Marcelo H. del Pilar, na kilala rin bilang "Plaridel," ay isa sa mga pinakatanyag na bayani ng Pilipinas na nagkaroon ng mahalagang papel sa Kilusang Propaganda noong panahon ng kolonyal na pamahalaang Espanyol. Ipinanganak siya noong Agosto 30, 1850, sa Cupang (na ngayon ay Barangay San Nicolas), Bulakan, Bulacan, sa isang pamilyang may tradisyon ng edukasyon at relihiyon. Ang kanyang mga magulang ay sina Julian H. del Pilar, isang kilalang gobernadorcillo, at Blasa Gatmaitan.
Bata pa lamang, ipinakita na ni Marcelo ang kanyang talino at pagmamahal sa pag-aaral. Nagtapos siya ng elementarya sa paaralang Jesuita sa Maynila at ipinagpatuloy ang kanyang pag-aaral sa Colegio de San Jose. Pagkatapos nito, pumasok siya sa Unibersidad ng Santo Tomas upang mag-aral ng abogasya, at sa kalaunan, nakapagtapos siya bilang isang abogado. Ngunit higit sa lahat, nakilala siya bilang isang mahusay na manunulat at tagapagtanggol ng kalayaan.
Bilang isang abugado, mabilis niyang napansin ang mga pang-aabuso at katiwalian ng mga prayle at opisyal ng pamahalaang Espanyol sa mga Pilipino. Dahil dito, nagsimula siyang sumulat ng mga artikulo at sanaysay na kumikilala at pumupuna sa mga pang-aabuso ng mga Espanyol. Itinatag niya ang pahayagang "Diariong Tagalog" noong 1882, na nagsilbing boses ng mga Pilipino sa pagpapahayag ng kanilang mga hinaing laban sa kolonyal na pamahalaan. Ang kanyang mga sinulat ay naglalayong buksan ang kamalayan ng mga Pilipino sa mga pang-aabuso ng mga Espanyol at itaguyod ang mga reporma sa pamahalaan.
Noong 1888, dahil sa kanyang aktibong paglahok sa mga kilusang mapaghimagsik at sa kanyang mga artikulong tumutuligsa sa mga Espanyol, napilitan siyang magtungo sa Espanya upang maiwasan ang pag-aresto. Sa kanyang pagdating sa Espanya, naging kasapi siya ng Kilusang Propaganda, kung saan nakipagtulungan siya sa iba pang mga Pilipinong repormista tulad nina Jose Rizal, Graciano Lopez Jaena, at Mariano Ponce. Sa ilalim ng kanyang pamumuno, naging editor siya ng pahayagang "La Solidaridad," na nagsilbing pangunahing lathalaing propagandista ng mga Pilipino sa Espanya.
Sa ilalim ng pamamatnugot ni Del Pilar, ang "La Solidaridad" ay naging pangunahing daluyan ng mga ideya at panawagan para sa reporma. Ginamit niya ang sagisag-panulat na "Plaridel" upang ipahayag ang kanyang mga pananaw at adhikain para sa kalayaan at karapatan ng mga Pilipino. Ang kanyang mga sinulat ay nagbigay-diin sa kahalagahan ng edukasyon, kalayaan sa pamamahayag, at pagkakapantay-pantay ng mga Pilipino at Espanyol sa ilalim ng batas.
Gayunpaman, sa kabila ng kanyang mga pagsusumikap, hindi nagbunga ng mga inaasahang reporma ang Kilusang Propaganda. Sa kalaunan, naubos ang pondo ng kilusan, at nahirapan si Del Pilar na ipagpatuloy ang kanyang mga gawain. Gayunpaman, hindi siya sumuko at patuloy na nagsusulat ng mga artikulo hanggang sa kanyang huling mga araw.
Si Marcelo H. del Pilar ay namatay noong Hulyo 4, 1896, sa isang maliit na bayan sa Espanya, sa edad na 45, dahil sa sakit na tuberculosis. Sa kabila ng kanyang maagang pagkamatay, naiwan niya ang isang napakahalagang pamanang intelektwal at espiritwal na naging inspirasyon ng rebolusyong Pilipino laban sa mga Espanyol. Ang kanyang mga ideya at gawa ay nagbigay-daan sa pag-usbong ng diwa ng nasyonalismo sa mga Pilipino, na nagpatuloy hanggang sa pagkamit ng kalayaan ng Pilipinas.
Si Marcelo H. del Pilar ay itinuturing na isa sa mga haligi ng nasyonalismo sa Pilipinas, at ang kanyang pangalan ay patuloy na ginugunita bilang isang simbolo ng katapangan, talino, at walang pag-iimbot na pag-ibig sa bayan.
Mahalagang Taon sa buhay ni Marcelo H. Del Pilar
1850 - Ipinanganak si Marcelo H. del Pilar noong Agosto 30, 1850, sa Cupang, Bulakan, Bulacan, sa isang pamilyang may tradisyon ng edukasyon at relihiyon.
1869 - Pumasok siya sa Colegio de San Jose sa Maynila upang mag-aral ng pilosopiya. Dito niya naranasan ang mga pang-aabuso ng mga Espanyol at nagsimulang magtanong tungkol sa kalagayan ng mga Pilipino sa ilalim ng kolonyal na pamahalaan.
1882 - Itinatag niya ang "Diariong Tagalog," isang pahayagang nakasulat sa wikang Tagalog at Kastila. Ang pahayagang ito ay nagbigay ng pagkakataon sa mga Pilipino na ipahayag ang kanilang mga hinaing laban sa mga pang-aabuso ng mga Espanyol.
1888 - Tumakas si Del Pilar patungong Espanya upang maiwasan ang pag-aresto dahil sa kanyang mga aktibong pakikilahok sa mga kilusang laban sa kolonyal na pamahalaan. Sa Espanya, naging aktibo siya sa Kilusang Propaganda.
1889 - Naging editor si Del Pilar ng "La Solidaridad," ang pangunahing pahayagan ng Kilusang Propaganda sa Espanya. Sa ilalim ng kanyang pamumuno, ang pahayagang ito ay naging daluyan ng mga ideya at panawagan para sa reporma sa Pilipinas.
1895 - Sa kabila ng kanyang pagsusumikap, nawalan ng pondo ang Kilusang Propaganda, at nahirapan si Del Pilar na ipagpatuloy ang kanyang mga gawain. Patuloy pa rin siyang nagsusulat ng mga artikulo sa kabila ng mga limitasyon.
1896 - Pumanaw si Marcelo H. del Pilar noong Hulyo 4, 1896, sa Barcelona, Espanya, dahil sa sakit na tuberculosis. Siya ay namatay bago pa man sumiklab ang Rebolusyong Pilipino, ngunit ang kanyang mga ideya at gawain ay nagbigay ng inspirasyon sa mga rebolusyonaryo na lumaban para sa kalayaan ng Pilipinas.